Ambassadeur Karen de Lathouder: "Lange adem en een grote glimlach"
Karen de Lathouder is COO bij Eneco én ambassadeur van LOC0, waarin verschillende overkoepelende processen en onderwerpen zijn ondergebracht. Deze LOC kun je zien als de onderliggende voorwaarden voor de overige vier Letters of Cooperation (LOC’s) van het Deltalinqs Climate Program.
De keuze om juist voor deze LOC ambassadeur te worden, vindt Karen logisch: "In mijn vorige rol als CEO bij bp Nederland hield ik me veel bezig met waterstof als verduurzamingsoptie voor aardolie en was ik ambassadeur van de LOC Waterstof van het DCP. Nu houd ik me bezig met de ontwikkeling van duurzame energiebronnen in brede zin, en dat heeft een nog grotere directe impact op Nederland. Ik vind het mooi om dan juist aan te sluiten bij de overkoepelende processen en onderwerpen. Eneco heeft enorme ambities om al zijn energie klimaatneutraal te maken en investeert keihard in duurzame energie. Vooral uit wind en zon, maar we investeren ook in warmtenetten en waterstof. Dat brengt ook een bredere blik op de transitie met zich mee."
Hoe vul je jouw rol als ambassadeur in?
"Ambassadeur van het Deltalinqs Climate Program ben ik eigenlijk van nature doorlopend: iedereen in het vakgebied met wie ik spreek kampt met gelijksoortige uitdagingen op weg naar een klimaatneutrale toekomst. Daarbij kun je denken aan vergunningenproblematiek, digitalisering, maar ook de arbeidsmarktkrapte waarbij we jonge mensen willen interesseren voor een baan in het havengebied. Daarvoor moeten we meer communiceren over wat we allemaal doen. En dan niet alleen door met bedrijven onderling kennis te delen maar ook naar buiten toe, om ook buiten de sector te laten zien dat we hard werken aan de transitie. Ik ben heel blij met mijn rol als ambassadeur voor deze LOC omdat het een goed overzicht geeft van de lastige onderwerpen en wat we allemaal nodig hebben om het tempo van de energietransitie erin te houden. Zo hoop ik bij te dragen aan de doelen van de overige vier LOC’s."
En hoe kun je dat dan doen?
"Soms is het heel simpel om iemand die je kent en een probleem heeft, even te koppelen aan degene die jij kent die een oplossing heeft. Niets hoogdravends, maar het helpt wel mee om van a naar b te komen. Daarnaast vind ik dat we meer in gesprek moeten. Met de buitenwereld, maar ook met de bedrijven én hun moederbedrijven. Want het is nu eenmaal een feit dat we hier in de Rotterdamse energietransitie praten met Nederlandse managers, maar die hebben veelal een beleidsbepaler boven zich die zich in een heel ander land bevindt, of dat nu Duitsland, Engeland of Amerika is. Hoe maken wij hen nu duidelijk waar wij hier mee bezig zijn en waarom dat zo belangrijk is? Het nog op te zetten 'Head Quarters-overleg' moet daarbij gaan helpen. Daarin wil ik graag een rol spelen."
Kijken buitenlandse moederbedrijven dan erg kritisch naar Nederland? Of zijn ze juist enthousiast?
"De situatie hier is veranderlijk. We bouwen een geheel nieuw energiesysteem voor een industrieel ecosysteem dat ooit is ontstaan doordat we in Nederland goedkoop aardgas hadden. Nu is dat er niet meer, daar moet je eerlijk over zijn. Het gaat er dus om wat we ervoor in de plaats zetten. Flexibiliteit is hierbij superbelangrijk. Want het einddoel beweegt. Hoe zorgen we ervoor dat we de energiebehoefte van de toekomst goed snappen? Want die behoefte kan heel anders zijn dan we nu denken. Houden we de zware industrie in stand? Wíllen we sommige zware industrieën nog wel in stand houden? Vertrekken sommige industrieën misschien, en wat wordt dan de uiteindelijke energiebehoefte? Het maakt allemaal nogal wat uit. Een vervolgvraag is hoe we de pieken en dalen in vraag en aanbod van duurzame energie, vooral uit wind en zon, kunnen egaliseren. Dat kan bijvoorbeeld door groene waterstof te maken en die op te slaan, of via batterij-opslag. We zullen het állemaal nodig hebben, want in het energiesysteem van de toekomst zul je hoe dan ook duurzame energie moeten kunnen opslaan."
Maak je je weleens zorgen over de kans van slagen?
"Ik denk dat het goed is dat we als Nederland voorop blijven lopen in de transitie. Dat vraagt wel veel meer inspanningen om met elkaar – maatschappij, overheid en bedrijven – beter in gesprek te gaan over de voorwaarden die daarvoor nodig zijn. Ik ben van 'een lange adem en een grote glimlach'. Uiteindelijk komen we er wel, al zal het met horten en stoten zijn. En met dilemma’s. Wat betekent het voor miljardeninvesteringen in grote windparken als de elektriciteitsprijs, juist als het hard waait, negatief wordt? Hoe krijgen we überhaupt al die elektriciteit 'door het net geperst'? Hoe krijgen we de industrie verregaand geëlektrificeerd? En hoe bouwen we de gewenste flexibiliteit in ons energiesysteem? Het is ingewikkeld, maar uiteindelijk zal het lukken. Als je kijkt naar wat er nu al allemaal gebeurt in de haven; met walstroom, schepen die elektrisch gaan varen, grote groene waterstoffabrieken, CO2-afvang en -opslag, dan concludeer ik dat de sneeuwbal is gaan rollen. Nu moet alleen de echte versnelling nog komen."