Rotterdam stuwt duurzame scheepvaart vooruit

Vergeleken met het wegvervoer is transport over water op zich al veel duurzamer. Niettemin vormt de huidige brandstofmix van vrijwel alle schepen een flinke vervuilingsbron. “Alle reden dus om werk te maken van schoner scheepstransport”, geeft Simone van Tongeren aan. Volgens de projectleider Klimaat bij Deltalinqs is het verstandig als de Rotterdamse haven hierin het voortouw neemt. “Rotterdam is één van de grootste bunkerhavens van Europa. Dit betekent dat veel schepen hier niet alleen aanmeren om hun lading te lossen, maar ook om nieuwe brandstof in te slaan. Hiertoe biedt de haven goede faciliteiten tegen scherpe prijzen. Daar komt bij dat Rotterdamse bedrijven nu al een belangrijke rol spelen in de overstap van fossiele naar duurzame brandstoffen.”

No-brainer
De huidige koploperrol betekent dat kansrijke innovatieve ontwikkelingen juist in het Rotterdamse havengebied topprioriteit moeten hebben. Tijdens de bijeenkomst belichtten drie sprekers - Steven Jan van Hengel van het Havenbedrijf Rotterdam, Varishna Sardjoe Mishre van Innovation Quarter (IQ) en Gust Biesbroeck van PROW Capital - de mogelijkheden op dit gebied. Natuurlijk wezen ze ook op beren op de weg. “Neem de prijs van duurzame brandstoffen”, vervolgt Van Tongeren. “Die ligt nu nog wel viermaal hoger dan die van fossiel. Een flink prijsverschil dus en dat kan een drempel zijn.” Toch moet je hier niet te veel gewicht opleggen. “Zelfs als een bedrijf er voor kiest om vanaf morgen op de meest duurzame brandstof te varen, dan zou dit de prijs van bijvoorbeeld een artikel als een gymschoen met slechts 1 of 2 cent verhogen. In die zin is het voor het transport van veel consumentenproducten eigenlijk een no-brainer om over te stappen op duurzame brandstof, want op de eindprijs heeft het heel weinig impact.”

Verladers aan zet
Een andere hobbel is dat veel partijen in de haven opereren als tussenpersoon in plaats van als directe opdrachtgever. “Daarvoor moet je bij de verladers zijn; die opereren wereldwijd.” Niettemin zitten die niet stil. “Een aantal verladers heeft de handen ineen geslagen om het vergroenen van de scheepvaart te stimuleren. Stuk voor stuk gaat het om grote spelers die ladingen van de ene kant van de wereld naar de andere kant zo duurzaam mogelijk verschepen. In mijn ogen een goede stap, want uiteindelijk gaat dit het gebruik van duurzame brandstof helpen.” Het is in haar ogen dan ook een goede zaak dat de Rotterdamse haven samen met andere havens, waaronder Singapore, groene routes organiseert. “Dit betekent dat schepen in alle havens op deze routes terecht kunnen voor het inslaan van duurzame brandstoffen.”

Meerdere sporen
“Voor alle ontwikkelingen geldt het mantra reduce, replace & reuse”, vervolgt Van Tongeren.  “In feite begint alles met reduce. Immers, hoe minder brandstof een schip verbruikt, hoe beter. Hier zijn al mooie voorbeelden van. Ook varen vrijwel alle containerschepen over de hele wereld inmiddels een stuk langzamer vanwege de hoge olieprijzen en dat scheelt enorm.” Een schip blijft echter brandstof nodig hebben en die dient zo min mogelijk bij te dragen aan de opwarming van het klimaat. “In de Rotterdamse haven spelen allerlei ontwikkelingen op dit gebied, variërend van lng, methanol, bio-ethanol, waterstof tot ammoniak. Per brandstof verschillen de mogelijkheden, maar voor alle geldt dat er kansen zijn. Uniek in de wereld is overigens dat we in Rotterdam al bunkering hebben voor bio-methanol, zo’n 1500 ton op jaarbasis. Dit jaar volgt waarschijnlijk ook de eerste bunkering voor ammoniak.” Het derde spoor betreft het bevorderen van hergebruik, reuse dus. “Dan denk ik met name aan het stimuleren van biobrandstoffen.”

Durf te experimenteren
Van Tongeren noemt het voor bedrijven cruciaal dat ze inspelen op de nieuwe marktontwikkelingen op dit gebied. “Neem alleen al de ambitieuze Europese plannen om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan. Investeren in duurzame schepen en aandrijvingen heeft gewoon de toekomst.” Maar om daadwerkelijk een vuist op dit gebied te maken, is de hele keten nodig. “Voor elk type transportbeweging zijn weliswaar andere oplossingen nodig, maar samen grijpen ze op elkaar in. Het ene kan niet zonder dat het andere goed van de grond komt. Van belang in dit verband is de durf om te experimenteren om zo te ervaren wat wel en niet werkt. Vervolgens breekt voor de beste innovaties de opschalingsfase aan.”

Agenderend en stimulerend
Goed nieuws bij dit alles is dat Rotterdam op strategiegebied mondiaal een koploper is wat betreft het verduurzamen van de maritieme sector. “Met name vanuit het Havenbedrijf Rotterdam vinden er allerlei initiatieven plaats op het gebied van beleid en regelgeving. Ook denkt men er over de grondprijzen te verlagen voor bedrijven die duurzame acties ondernemen. Verder steekt het Havenbedrijf veel energie in het verbeteren van randvoorwaardelijke zaken.”

Deltalinqs ondersteunt de ingezette duurzame koers. “We zijn agenderend en stimulerend. Daarbij is veel aandacht voor het delen van kennis, neem de bovengenoemde bijeenkomst. Bijzonder vind ik dat het ons lukt om het gesprek op dit gebied aan te moedigen tussen bedrijven die in de praktijk van alledag onderling concurrerend zijn. Dit gebeurde ook weer tijdens deze bijeenkomst en zie ik als een grote meerwaarde van onze bijeenkomsten."