Anne-Marie Spierings: “Klimaatneutrale haven bouwen we samen”
Het behalen van de doelen voor zowel het klimaat als de circulaire economie is één van de grootste transformaties in de Nederlandse geschiedenis. Daar komt bij dat het slagen van deze transities in Rotterdam bepalend is voor het uiteindelijke succes.
“Laten we hier vooral samen voor gaan”, luidt de hartenkreet van Anne-Marie Spierings. “Naast de duurzaamheidswinst die dit oplevert, zetten we hiermee onze haveneconomie op voorsprong.” Het Deltalinqs Climate Program zet hiertoe de bakens uit, ook in 2025. “Ons nieuwe jaarplan weerspiegelt de actuele thema’s in de transities.”
De Rotterdamse haven is de kurk waar de Nederlandse economie op drijft. “Dit betekent dat het slagen van de landelijke verduurzamingsdoelen voor een belangrijk deel afhangt van onze innovatiekracht”, benadrukt Anne-Marie Spierings, Programmadirecteur Economische Transitie bij Deltalinqs. Gelukkig gebeurt er op dit gebied van alles in het Rotterdamse havengebied. “Neem de verschillende biobrandstoffabrieken en de elektrolyser die Shell bouwt, de aanleg van een waterstofnet en de bedrijven die bezig zijn met circulaire productie. Fantastische ontwikkelingen, maar een werkelijk duurzame economie krijgen we alleen voor elkaar door samen te werken. Je kunt dit niet als bedrijf alleen bewerkstelligen. Naast de inspanningen van de bedrijven zelf spelen met name de provincie en gemeenten een grote rol. Samen met al die stakeholders bouwen we aan een klimaatneutrale haven.”
Tegelijkertijd wijst Spierings er op dat het om een complexe opgave gaat. “Neem alleen al de omvang. Het havengebied is ruim 40 kilometer lang en het hele bedrijvensysteem moeten we ombouwen naar de nieuwe economie. Het is een kwestie van een lange adem om deze gigantische ommezwaai in goede banen te leiden.”
Verbinden, versnellen en inspireren
Deltalinqs vervult een spilfunctie in het enthousiasmeren van partijen om de mouwen voor een klimaatneutrale haven op te stropen. Leidraad hiervoor is het Deltalinqs Climate Program (DCP). “We zijn zowel een vertrouwde partner voor de bedrijven in de haven als voor andere stakeholders zoals de overheden en de milieufederatie. Vanuit deze positie zijn we in staat om de verduurzaming aan te jagen.” Sleutelwoorden daarbij zijn verbinden, versnellen en inspireren. “Als we ergens goed in zijn, is het wel de juiste mensen bij elkaar brengen om kennis te delen, om te kijken waar gemeenschappelijkheid zit of – andersom – hoe je verschillen van inzicht kunt overbruggen. Het liefst doen we dit in projecten gericht op het boeken van concrete resultaten.”
Uitdagingen
Met het oog op dit laatste kijkt Spierings tevreden terug op recente inspanningen. “We hebben dit jaar ontzettend veel werk verzet in het bij elkaar brengen van partijen. Zo hebben we meer dan twintig bijeenkomsten georganiseerd over de volle breedte van ons klimaatprogramma. Daar kijk ik heel positief op terug.” Wel merkt zij dat de, tussen aanhalingstekens, gemakkelijke projecten op de rails zijn gezet. “Veel nieuwe projecten zullen leiden tot structureel hogere productiekosten. Verder worden we in onze inspanningen meer en meer geremd door uitblijvende wet- en regelgeving. In het staartje van dit jaar zien we de concepten van besluiten langskomen die al veel eerder zouden worden genomen zoals rondom groene waterstof en rondom CO2-opslag. Dat hindert enorm, want bedrijven nemen pas een investeringsbeslissing als er niet meer teveel risico’s zijn. En juist onduidelijkheid in wet- en regelgeving is een toprisico, vooral omdat men daar zelf nauwelijks invloed op heeft.”
Door het uitblijven van duidelijke duurzaamheidkaders bijt het overheidsbeleid dus in feite in de eigen staart. “Hierdoor blijft bijvoorbeeld ongewis of een bedrijf het beste kan investeren in elektrificatie, groene waterstof of CO2-afvang.
Bidbook Rotterdam
Het Jaarplan 2025 borduurt voort op de ingezette koers. “Zo krijgt het HQ-project, waar we dit jaar mee zijn begonnen, een vervolg. Voor bedrijven met een hoge CO2-uitstoot zitten de hoofdkantoren vrijwel allemaal in het buitenland. Daarom hebben we dit project opgezet.” Partijen die meedoen zijn onder andere de NFIA, gemeente Rotterdam, Rotterdam Partners en Havenbedrijf Rotterdam. In 2025 zal de focus liggen op het realiseren van een ‘Bidbook Rotterdam’. “Hierin zetten we de pluspunten van het Rotterdamse havengebied in de schijnwerpers. Neem de goede infrastructuur van weg tot buis en het feit dat we vrijwel nooit stakingen hebben. We beogen al die positieve zaken op te laten wegen tegen minpunten als hogere energiekosten. Ons bidbook maakt duidelijk waarom men wel moet investeren in Rotterdam.”
Kennis bundelen
Een ander voornemen voor 2025 is het starten van een overleg voor duurzaamheidsmanagers. Doel hiervan is om verduurzamingsprojecten efficiënter en effectiever te realiseren. “Deltalinqs heeft maar een klein team en dit betekent dat we niet overal meteen een antwoord op hebben. Tegelijkertijd beschikken deze managers over een schat aan ervaringskennis. Door het binnen een platform stimuleren van kennisuitwisseling kunnen we de verduurzaming van het havengebied versnellen. We gaan onderzoeken of hier voldoende animo voor is.”
Circulaire hub
In 2025 staat er ook op het gebied van grondstoffen het nodige op stapel. “Er spelen nog allerlei vragen op dit gebied, bijvoorbeeld waar we de materialen vandaan halen en welke ketens nodig zijn om zo efficiënt mogelijk met grondstoffen om te gaan. In 2025 gaan we voor het eerst kijken naar materiaalstromen die niet aardolie georiënteerd zijn.” De lat ligt hoog. “Het is onze ambitie dat de Rotterdamse haven een cruciale rol speelt in de circulaire economie van Nederland en Europa. De inzet is toe te werken naar een circulaire hub van Europees belang.”
Energie Efficiëntie
Deltalinqs schenkt, ook komend jaar, meer en meer aandacht aan energiebesparing. “Logisch, want dit is de eerste stap om CO2-uitstoot te reduceren. Op dit gebied valt er nog steeds klimaatwinst te boeken.” Een opvallende activiteit in 2025 betreft de organisatie van het Nationale Energiebesparing & Efficiëntie event, een bijeenkomst over energiebesparing voor de Nederlandse procesindustrie. Het DCP organiseert dit samen met DCMR, FME, NPVI en NVDE. Een voorbeeld van een ander thema is tankisolatie. “Dit onderwerp wint aan urgentie doordat de opslag van bio-oliën en -vetten toeneemt.”
Eensgezind
Spierings benadrukt tot slot het belang om een gezamenlijke koers te varen om het Deltalinqs Climate Program tot een succes te maken. “Met het oog hierop hoop ik dat de samenwerking die we nu met gemeente en provincie hebben net zo vloeiend gaat verlopen met de ministeries.” In dit verband beklemtoont zij dat de Rotterdamse haven als locatie alle troeven in handen heeft om een succes te maken van de grondstoffen- en energietransitie. “Laten we die uitspelen.”