Halfjaarbijeenkomst in teken van energiesysteem en circulariteit

Robin Duvaloois (projectleider CES) presenteerde de voorlopige resultaten van de Cluster Energie Strategie (CES) 3.0. De CES is bedoeld om in beeld te brengen welke energie-infrastructuur er nodig is en wanneer deze gereed moet zijn voor de verduurzaming van de industrie. Robin vertelde dat de analyses van de netbeheerders en het CES-team geen knelpunten laten zien in de infrastructuur voor warmte, CO₂ en waterstof, hoewel dat laatste mogelijk kan wijzigen door de vertraging van het buisleidingproject Delta Rhine Corridor. Iedereen weet inmiddels dat er nu al een capaciteitstekort is op het elektriciteitsnet. Uit de analyses werd duidelijk dat bedrijven sneller zouden kunnen verduurzamen, als er maar tijdig voldoende nieuwe energie-infrastructuur beschikbaar is. De al geplande projecten van de netbeheerders lijken bovendien op enkele punten niet te volstaan om toekomstige tekorten te voorkomen. Dit vraagt echter nog om nadere analyse.

Panelgesprek ambassadeurs
Tijdens de bijeenkomst reageerden de ambassadeurs van het Deltalinqs Climate Program in een panelgesprek op de concept CES 3.0 en de impact hiervan op de industrie. Zo bespraken David Peters (Stedin) en Karen de Lathouder (Eneco) het energiesysteem. David benadrukte dat de gedetailleerde informatie per bedrijf tot veel nieuwe inzichten heeft geleid. Duidelijk is dat elke nieuwe versie van de CES laat zien dat er meer elektriciteit nodig is. Karen benadrukte de noodzaak om niet alleen het elektriciteitsnet snel uit te breiden, maar ook vaart te maken met waterstof, warmte en batterijen, zoals zij ook in dit interview aangeeft.

Meerdere oplossingen
Dat het toekomstig energiesysteem uit meerdere oplossingen gaat bestaan, werd duidelijk in de bijdrage van de andere ambassadeurs. Jan Overdevest verdiept zich met zijn bedrijf Waalhaven Group in batterij-opslag, omdat zij steeds meer terminalmachines elektrificeren. Diederick Luijten (Air Liquide) vertelde dat waterstof cruciaal is voor transport over weg en water, maar ook als buffer kan dienen voor grootschalige opslag van groene energie. Femke Brenninkmeijer (NPRC) gaf aan dat elektriciteit van belang is voor walstroom voor het verduurzamen van de scheepvaart.

Keuzes nodig
De vraag die velen bezig houdt, is wat de CES zegt over de voortgang van de verduurzaming van de industrie. Natalya Rijk (bp) ziet dat het probleem van netcongestie een belemmering vormt voor snelle verlaging van de CO₂-uitstoot. Om dit op te lossen, zijn belangrijke keuzes nodig, zoals investeren in netverzwaring. Maar er zijn meer knelpunten. Ze benadrukte het belang van een duidelijk beleid en snelle beleidsvorming voor de industrie. Dat draagt bij aan een beter Nederlands vestigingsklimaat.

Samenwerking
Havenwethouder Robert Simons benadrukte in zijn speech dat samenwerken met het Havenbedrijf Rotterdam en Deltalinqs cruciaal is, zeker om samen op te trekken in de belangenbehartiging bij de rijksoverheid. Hij riep op tot persoonlijk contact met de politiek en ambtelijk Den Haag, omdat dit beter werkt dan het sturen van een brief die op een grote stapel komt te liggen. "En we moeten de communicatie naar de burger niet vergeten", gaf Robert aan. "Veel mensen hebben geen idee welke producten er worden gemaakt en dat het havengebied belangrijk is voor ons hele land", zo stelde hij.

In haar laatste keer als gedeputeerde van de provincie Zuid-Holland bij de halfjaarbijeenkomst prees Jeannette Baljeu de rol van Deltalinqs in de transitie. “Niet alles wordt altijd zichtbaar benoemd, maar we hebben als provincie al veel projecten gerealiseerd”, blikte zij terug. Als voorbeelden van projecten met Deltalinqs noemde zij de Human Capital Coalition Energietransitie (HCCE), de grondstoffen-innovatiestudie en het Versnellingshuis HIC. Ze herkende de belemmeringen voor verduurzaming en riep op dat dit geen excuses mogen worden om weinig actie te ondernemen. “We moeten érgens beginnen en durven te zeggen: laten we scherp langs de randen gaan en wél die stap zetten.” Vanaf 16 juli is zij Europarlementariër. "Ik neem de haven en de industrie mee in mijn hart”, zo liet zij weten.

Circulariteit
Eline van Krimpen, projectleider circulair, onderstreepte in haar presentatie het belang van een circulaire economie om de CO₂-uitstoot omlaag te brengen. Ze bracht de zaal fysiek in beweging door de deelnemers steeds een hoek te laten kiezen in antwoord op ingewikkelde vragen. Hoe ga je als privépersoon, als medewerker of als verantwoordelijke binnen een bedrijf om met circulariteit? Welke oplossing is het beste? Naarmate je met meer mensen en factoren te maken hebt, wordt dit steeds ingewikkelder. Volledige circulariteit is op dit moment nog een ingewikkelde puzzel, toch zijn er al best veel dingen die je nu al samen kunt oppakken: bijvoorbeeld duurzaam aanbesteden, beginnen met kleinere verduurzamingsprojecten, samenwerken in de keten om risico’s te spreiden en aanhaken op bestaande initiatieven zoals de grondstoffen-innovatiestudie van Deltalinqs en de provincie Zuid-Holland of de Circo-track voor plastics, in samenwerking met BlueCity.

Ambassadeur Nico van Dooren (Havenbedrijf Rotterdam) sloot zich daar van harte bij aan. Hij is voorzitter van de Taskforce Circulaire Economie van de Economic Board Zuid-Holland. Hij plaatste wel de kanttekening dat volledig circulair en fossielvrij produceren erg moeilijk zal zijn, omdat de mondiale vraag nog steeds toeneemt en er ook in een kringloop altijd verliezen van materialen zijn.

Circulaire productievoorbeelden
Huntsman en Shin-Etsu presenteerden tot slot hun initiatieven op het gebied van circulaire ketens en duurzame materialen. Zij lieten zien dat circulariteit in de chemie gewoon nu al kan, omdat de chemie hier al vele jaren onderzoek en ontwikkeling naar heeft gedaan. Arend-Jan de Zeeuw vertelde dat Huntsman werkt aan het mechanisch en chemisch recyclen van producten. Albert Keukens lichtte toe dat Shin-Etsu zich daarnaast richt op het gebruik van biomaterialen in hun product PVC. Beiden waren het erover eens dat marktvraag de belangrijkste belemmering is voor een doorbraak. Een door de EU verplichte bijmenging van duurzame grondstoffen zou helpen om de marktvraag naar duurzamere producten te stimuleren.