Waterstof Hub Rotterdam

Marcel Galjee vertelt enthousiast over zijn bedrijf HyCC (de Hydrogen Chemistry Company). Deze gloednieuwe joint venture tussen Nobian en Green Investment Group (GIG) zal veilige, betrouwbare en betaalbare groene waterstof gaan leveren voor de verduurzaming van grote industrieën. "We leven in een fantastische tijd, waterstof krijgt meer momentum dan ooit tevoren", stelt Marcel. "Vanuit onze Nobian-achtergrond hebben wij met grote productiebedrijven in Nederland en Duitsland al uitgebreide ervaring in waterstofproductie via elektrolyse. We weten hoe dat veilig, betrouwbaar en kostenefficiënt moet. Daarnaast hebben we schaalgrootte nodig en financiering van nieuwe en groene elektriciteitsproductie. Daarvoor zorgt de andere helft van ons bedrijf, investeringsmaatschappij GIG. Door deze combinatie hebben we een unieke samenwerking om de waterstoftransitie te versnellen."

H2Fifty
Karen de Lathouder en Marcel kennen elkaar, behalve als waterstofambassadeur, vanuit een gemeenschappelijk verleden bij chemiebedrijf AkzoNobel. "Ik begon bij Shell Pernis en de NAM", vertelt Karen, "en daarna werkte ik bij AkzoNobel Base Chemicals, eerst in Denemarken, vervolgens op verschillende andere locaties. Na een periode bij een raffinaderij in het Midden-Oosten keerde ik terug naar Europa, en ben ik voor bp gaan werken. Sinds 1 januari als CEO van bp Nederland en meteen ook als waterstofambassadeur van het DCP. Bij alle bedrijven waar ik werkte, speelde waterstof een belangrijke rol. En als waterstofambassadeur van het DCP kwam ik opnieuw in contact met Marcel. Bovendien hebben we een groots gezamenlijk project: H2Fifty. Dat is een enorme groene waterstoffabriek via elektrolyse, op het nieuw te bouwen elektrolysepark op de Tweede Maasvlakte."

Actie en uitvoering
Over zijn motivatie om juist nu als waterstofambassadeur van het Deltalinqs Climate Program extra gas te geven op waterstof zegt Marcel: "Je hoort steeds vaker over veel verschillende waterstofplannen. Maar we moeten nu echt dit jaar van plannen naar actie en uitvoering. Daaraan wil ik een bijdrage leveren. En ik doe dat binnen Deltalinqs-verband omdat samenwerking noodzakelijk is. Dit soort grote projecten doe je nooit alleen. Je hebt onder andere collega-bedrijven nodig, de overheid én verbindende partijen zoals Deltalinqs." Karen vult daarbij aan: "Voor bp is waterstof heel belangrijk, dat bewijst H2Fifty wel. Ik wil me maximaal inzetten om in het verwezenlijken van onze plannen er nog een schepje bovenop te doen. Daarnaast wil ik een belangrijke boodschap verduidelijken. Dat is dat we, naast groene waterstof, zeker in de komende jaren ook koolstofarme waterstof nodig hebben om de klimaatdoelen te halen. Dat doen we via het project H-vision."

H-vision
De waterstof van H-vision is bedoeld om warmte te produceren. Karen: "Deze waterstof wordt voor negentig procent gemaakt uit restgassen die we anders zouden gebruiken als stookgas, aangevuld met tien procent aardgas. Bij deze methode wordt de CO₂ vooraf afgevangen, dus vóór verbranding, door de restgassen om te zetten in H2 en CO₂. De CO₂ slaan we op en na verbranding van de koolstofarme waterstof komt er alleen water uit de schoorsteen. Het is daarom vrijwel CO₂-neutraal. Waarom waterstof zo belangrijk is voor de raffinaderij van bp? Het is bij wijze van spreken de zuurstof van de raffinaderij, je hebt het overal nodig. En aangezien er nog niet genoeg groene waterstof beschikbaar is, vind ik het logisch en goed om nu te kiezen voor koolstofarme waterstof; zeker de variant die we maken met H-vision. Die boodschap wil ik nog duidelijker over het voetlicht brengen als waterstofambassadeur van het DCP. Ik merk dat er in de maatschappij nog veel onduidelijkheid bestaat over de voordelen van deze waterstofvariant, en de verschillen met groene waterstof; we gebruiken ze echt heel ergens anders voor. Ik wil me inspannen om het hele verhaal te vertellen: we hebben beide varianten nodig."

Koploper in waterstof
Hoewel waterstof bijna een hype te noemen is, beseffen Karen en Marcel zich terdege dat er nog heel wat ambassadeurschap nodig is om een echte waterstofindustrie op te bouwen in onze regio. Marcel: "Waterstof is geen oplossing voor alle uitdagingen, maar het wordt zeker heel belangrijk in de transitie naar een klimaatneutrale industrie. Wat ons als personen én partijen bindt, is dat we koploper willen worden in waterstof en we weten dat we dat niet alleen kunnen." Karen: "Je bent namelijk niet klaar, na het bouwen van een waterstoffabriek. Het gaat óók om allerlei waardeketens daaromheen: infrastructuur, de opschaling van het duurzame elektriciteitssysteem, de aanpassing van de raffinaderijen die erop aangesloten moeten worden, de elektrolyserproducenten die moeten opschalen, kortom: er moet een hele nieuwe economie worden opgebouwd en dat is een complexe opgave."

Lokale productie is belangrijk
Beiden is er veel aan gelegen om dit juist in Nederland, waaronder in Rotterdam, te laten plaatsvinden. "Er zal zeker veel groene waterstof moeten worden geïmporteerd", voorziet Marcel, "maar ik zie voor lokale groene waterstofproductie in Nederland een cruciale rol weggelegd. Ik zou het zonde vinden als we ons in Nederland erg afhankelijk zouden maken van groene waterstof uit het buitenland. We hebben juist nu de kans om een leiderschapspositie in te nemen op het gebied van groene waterstof. Daarop zijn we uitstekend voorgesorteerd, qua kennis, infrastructuur, locatie en geografie. Je kunt wellicht in zonnige landen goedkoper groene waterstof produceren, maar zoals Karen al aangaf ben je er met het bouwen van een fabriek nog niet, het gaat ook om de kennis en de waardeketens eromheen. Ter vergelijking: we hebben in Nederland vijf grote aardolieraffinaderijen en dat is niet omdat we een olieproducerend land zijn. Dat komt doordat we een ecosysteem hebben opgebouwd waarmee we de economische waarde naar ons land hebben gehaald. Laten we dus niet wachten op import, maar zelf een waterstofindustrie opbouwen!"

Obstakels
Op de weg daarnaartoe zijn er verschillende obstakels, die Karen en Marcel onder andere via hun ambassadeurschap willen wegnemen. Karen: "Ik vind dat er teveel projecten versnipperd worden aangepakt. Er is geen overkoepelende visie en regie en dat is een van de dingen waaraan ik via Deltalinqs wil werken. Zo is er een probleem wat betreft de benodigde infrastructuur: leidingwerk. Die infrastructuur moet er echt snel komen." Marcel reageert: "Klopt, en dat heeft ook te maken met regelgeving en vergunningen. Het moet echt sneller gaan. Een tweede belangrijke uitdaging is het bereiken van voldoende schaalvergroting zodat groene waterstof snel goedkoper wordt. En tot slot hebben we heel veel mensen nodig om die technologische transitie te verwezenlijken en er is nu eenmaal sprake van een krappe arbeidsmarkt."

Enthousiast
Ondanks deze obstakels zijn en blijven Karen en Marcel enthousiast. "Daarom is onze oproep aan partners van het Deltalinqs Climate Program: laten we samen kijken hoe we de waterstofindustrie in ons gebied een zetje kunnen geven. We hebben echt een unieke en internationaal jaloersmakende positie in Nederland en in Rotterdam. In 2022 moeten we die ambitie concreet omzetten in actie!"