Kaarten op tafel en samenwerken
Hoe verder we komen in de energietransitie, hoe complexer en uitdagender het wordt. We staan op het kruispunt van belangrijke investeringsbeslissingen én een klimaat- en energiecrisis in Europa. En Nederland maakt zich op voor een nieuwe regering.
Tegelijkertijd is bij de verduurzaming van de verschillende ketens die samenkomen in de haven een versnelling nodig. Hoe gaat we die realiseren? Daarover ging de 14e editie van Rotterdam Energy Port met als thema: ‘Beter groen hier, dan grijs elders'.
Samen met Nico van Dooren, director new business Port of Rotterdam, was Anne-Marie Spierings, programmadirecteur economische transitie Deltalinqs, dagvoorzitter tijdens het evenement. Spierings merkte op dat bedrijven, overheden en andere stakeholders vanuit verschillende perspectieven naar verduurzaming kijken. "We moeten ervoor zorgen dat die visies elkaar gaan overlappen", vindt ze. "Hoe eerder we met elkaar in gesprek zijn, hoe beter we elkaar begrijpen en hoe eerder we kunnen versnellen."
Deel je plannen
Een aantal gerenommeerde sprekers passeerde de revue, zowel vertegenwoordigers van bedrijven, als van netbeheerders en verschillende overheden. Wat vooral klonk, was de oproep tot samenwerken. Want de uitdagingen zijn niet alleen technisch van aard.
Maarten Nelis, plaatsvervangend directeur verduurzaming industrie bij het Ministerie van EZK, riep de aanwezigen op om de kaarten niet tegen de borst te houden. Koen Bogers, CEO Stedin Netbeheer, viel hem bij en riep bedrijven op om deel te nemen aan het Data Safe House om hun plannen voor de toekomst te delen. Op die manier kan de netcongestie effectiever worden aangepakt. Manon Leijten, bestuurslid ACM, zei dat het belangrijk is dat investeringen van netbeheerders de balans houden tussen betaalbaarheid, duurzaamheid en leveringszekerheid. Tot nu heeft dit betekend dat netbeheerders geen investeringen mogen doen in het uitbreiden van het elektriciteitsnet wanneer het nog niet zeker is of het gebruikt gaat worden. Op de vraag van Spierings of dit, met het oog op de benodigde extra energie-infrastructuur voor de grondstoffentransitie van fossiel naar circulair, ook geldt, gaf Leijten aan dat er meer mogelijk is als het gaat om de leveringszekerheid die in het geding kan komen. Hiervoor is ook nodig dat bedrijven hun plannen delen met de netbeheerders.
Kaders scheppen
Maar ook het Rijk is aan zet. De regering moet kaders scheppen, vonden de aanwezigen. Het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) kan daarbij een hulpmiddel zijn. Het mechanisme zorgt voor een koolstofcorrectie aan de EU-grens. Er geldt dan een douanetarief op koolstof intensieve producten die worden geïmporteerd van buiten de Europese Unie. Een level playing field is belangrijk voor bedrijven. Alleen dan kunnen er juiste investeringsbeslissingen worden gemaakt. Maar daarvoor zijn dus nationale en internationale kaders nodig.
Lef
Veel partijen blijken daar echter niet op te willen of kunnen wachten. Er wordt voor gepleit om de focus te leggen op ‘coalitions of the willing’. Begin gewoon met verduurzamen en néém die voortrekkersrol. Rotterdam is vroeg begonnen met de transities, maar wordt langzaam ingehaald. Willen we de energietransitie versnellen en de grondstoffentransitie uit de startblokken krijgen, dan moeten er keuzes worden gemaakt en dat vereist lef. Want niet al die keuzes zullen meteen succesvol zijn. De focus van alle stakeholders in de verduurzaming van de Rotterdamse haven moet in ieder geval zijn: liever groen hier dan grijs elders.