Versnel verduurzaming van industrie en zet Rotterdam op voorsprong als motor voor energie- en grondstoffentransitie
“Met nieuwe onconventionele maatregelen moeten we het over een andere boeg gooien om de industrie in de Rotterdamse haven op voorsprong te zetten, zowel qua verduurzaming als qua concurrentiekracht. Alleen zo kunnen we de klimaatdoelen halen en dreigende de-industrialisatie afwenden.” Dat schrijven wij vandaag in een position paper dat naar de Tweede Kamer is gegaan voorafgaand aan een debat over de verduurzaming van de industrie.
In het stuk doen wij zeven concrete handreikingen hoe we de verduurzaming in de haven kunnen versnellen en de dreigende de-industrialisatie kunnen stoppen. Zo moeten de nettarieven drastisch worden verlaagd in lijn met de tarieven in omringende landen. Dit zorgt voor een eerlijker speelveld en hierdoor worden waterstof- en elektrificatieprojecten weer aantrekkelijker. Ook kunnen allerlei duurzame energieprojecten (incl. de Delta Rhine Corridor) flink worden versneld door nieuwe regelgeving toe te passen of door anders te gaan werken. Het in het regeerakkoord aangekondigde speciale (cluster)programma voor Rotterdam/de Botlek biedt daarnaast ook kansen om te versnellen, mits het project snel vorm krijgt in nauwe samenwerking tussen overheden, toezichthouders, havenbedrijf en bedrijfsleven.
In het paper schrijven wij dat Rotterdam, het grootste industriecluster van Nederland, alles in zich heeft om verder uit te groeien tot een hoogwaardige duurzame energiehub van groot strategisch belang en tot motor van de industriële transitie. Nu al zijn we de grootste wereldwijd in biobrandstoffen en ook op het terrein van waterstof en elektrificatie liggen er grote kansen en concrete projecten om Noordwest-Europa van schone energie te voorzien. Met zo’n 300 transitieprojecten trekt het havencluster (incl. logistiek, energie en industrie) er hard aan om de nieuwe schone economie gestalte te geven - en mét resultaat.
Tegelijkertijd heeft de industrie (met name de chemie) in het havengebied het momenteel ongekend zwaar. Sluitingen (zie Indorama), stilvallende productie bij diverse locaties en zes kwartalen krimp op een rij hakken er zwaar in en dreigen Nederland nog afhankelijker te maken van bijvoorbeeld China voor vitale producten en grondstoffen voor bijvoorbeeld onze medicijnen, windmolens, voor de isolatie van onze huizen en voor cruciale kunststoffen. De urgentie van deze situatie is nog niet overal doorgedrongen.
Een uiterst oneerlijk speelveld ten opzichte van onze buurlanden (zeer hoge netkosten), diverse nationale koppen op het Europese beleid, overregulering, dumping/staatssteun vanuit Azië én de hoge energieprijzen in het algemeen gaan -als we niet snel handelen- op deze manier leiden tot een ingrijpende de-industrialisatie (zie ook rapport Draghi). Dit terwijl de vraag naar allerlei producten uit de industrie voor ons dagelijks leven niet afneemt en we de CO2-uitstoot zo in de praktijk verschuiven naar andere landen met waarschijnlijk zelfs een wereldwijd grotere footprint. Ook stokken zonder ingrijpen de noodzakelijke bedrijfsinvesteringen in vernieuwing en groei die Nederland juist nodig heeft op weg naar een schone en innovatieve economie.
Meer weten?
Lees hier de hele brief aan de Tweede Kamer.
Media-aandacht
De brief met bijbehorend position paper kreeg veel aandacht in de media. Een overzicht is hier te zien.
Het debat
Tijdens het debat over de verduurzaming van de industrie in de Tweede Kamer (17/10) werd duidelijk dat thema’s als netcongestie, de hoge netkosten in Nederland en de vertraging van de Delta Rhine Corridor inmiddels goed op het vizier van de Tweede Kamerleden staan evenals bij de minister. Ook Rotterdam en alle zaken waar ondernemers in het havengebied tegenaan lopen (zoals bv. de vertraging van alle waterstofplannen) passeerde een aantal keer goed de revue. Tegelijkertijd is het zeer de vraag of men de echte urgentie goed scherp heeft en hier zullen we dan ook aan blijven werken. Over de nieuwe Rotterdam-aanpak zoals beloofd in het regeerprogramma zijn we inmiddels ook al in gesprek.
Verder is het goed te weten dat de minister aan de slag is gegaan met de hoge netkosten. Hier loopt onderzoek (IBO) naar en dit moet komend voorjaar tot besluiten leiden om hier iets aan te doen. In het Regeerprogramma schreef het kabinet al dat Nederland te veel uit de pas loopt met omringende landen.