Politieke keuzes nodig voor daadkracht energietransitie

Hiervoor deden 55 grote bedrijven op 16 februari 2017 een oproep aan politiek en overheid.

Met de verkiezingen van 15 maart in zicht vinden de bedrijven in deze Transitiecoalitie dat het in de campagnes ontbreekt aan aandacht voor wellicht de grootste uitdaging voor de mensheid in de 21^e eeuw: de transitie van olie en gas naar hernieuwbare bronnen. Naast elektriciteit uit hernieuwbare energie moeten we ook onze grondstoffen verduurzamen en circulair hergebruiken. De opgave uit het Parijse Klimaatakkoord is immers fors: een daling van de CO₂-uitstoot in 2050 met zeker 95 procent ten opzichte van 1990.

Geen discussie over noodzaak
Het is niet voldoende dat we alleen deze doelstellingen met elkaar delen, vinden de initiatiefnemers van de Transitiecoalitie: Eneco, Havenbedrijf Rotterdam, Siemens, Shell en Van Oord. Hoewel de 55 partijen in de Transitiecoalitie niet allemaal dezelfde zakelijke belangen hebben, zijn zij het allemaal eens over de noodzaak voor versnelling van de energietransitie. Maar daarvoor zijn grote investeringen nodig die de zittingstermijn van een kabinet ver overstijgen. Een voorbeeld zijn de speciale schepen die met investeringen voor vijftien tot twintig jaar ontwikkeld worden om windparken op zee te kunnen bouwen. Rapporten van McKinsey geven aan dat Nederland rond 2040 bijna helemaal van elektriciteit uit wind op zee kan worden voorzien. Als Nederland dat wil, moeten die keuzes wel de komende jaren gemaakt worden.

Ook extra geld nodig voor onderzoek en innovatie
Het versnellen van de energietransitie biedt ook kansen voor het ontwikkelen van een nieuwe economie. Essentiële randvoorwaarde is dan juist de ontwikkeling van beleid en instrumenten voor de lange termijn. Daarvoor is een overheid nodig die ondernemend en sturend is en daarmee de daadwerkelijke uitvoering van de transitie naar duurzame energie en grondstoffen mogelijk maakt.

Tijdens een ander recent evenement, de Dag van de Industrie op 7 februari, pleitten organisaties als VNCI, FHI, FME, VNO-NCW en MKB-Nederland voor extra investeringen in onderzoek en innovatie voor de industrie. Hiervoor is een bedrag van 1 miljard euro per jaar nodig. De chemiesector bepleit een brede investeringsagenda van bedrijven én overheid om nieuwe duurzame productietechnieken op te schalen en naar de markt te brengen. Versterking van het topsectorenbeleid en succesvolle instrumenten als de subsidieregeling MKB Innovatiestimulering Topsectoren (MIT) worden daarvoor aanbevolen.

Komende vijf jaar zijn cruciaal
In het NOS-journaal van 16 februari 2017 gaf staatssecretaris Dijksma aan het met de oproep van de bedrijven uit de Transitiecoalitie eens te zijn. “De komende vijf jaar zullen eigenlijk alle belangrijke investeringsbesluiten genomen moeten worden om in 2050 de klimaatdoelen van Parijs te halen”, aldus Sharon Dijksma. Het is dus aan het komende kabinet om voor de beoogde energietransitie in 2050 de koers voor de komende dertig jaar te bepalen.