Routekaart Elektrificatie: vier stappen naar grootschalige industriële elektrificatie
Om de Nederlandse industrie in 2050 duurzaam te laten draaien is elektrificatie noodzakelijk. De behoefte aan duurzame energie voor de industrie is dan 80 tot 130 TWh. Dat is voor het eerst in detail uitgerekend in de recent gepresenteerde Routekaart Elektrificatie. Industriële warmte zal voor minimaal 60% met elektriciteit worden opgewekt. De Routekaart Elektrificatie geeft een aanzet tot wat Nederland nodig heeft om de omslag naar elektrificatie in de industrie te maken.
Om de industrie te verduurzamen en de CO2-uitstoot volgens de doelstellingen van het Klimaatakkoord terug te brengen, zijn flinke stappen nodig. Stappen die het huidige systeem in 30 jaar tijd moeten transformeren. Elektrificatie is daarbij onmisbaar. De Routekaart Elektrificatie heeft tot in detail berekend en uitgestippeld wat de meest kansrijke route is tot 2030 en 2050. Daarvoor biedt de Routekaart Elektrificatie een stappenplan voor industriële elektrificatie:
Stel heldere beleidsdoelen en maak de instrumenten passend voor industriële elektrificatie
De industrie zou tot 2030 al minimaal 30 TWh moeten elektrificeren. De huidige subsidies (SDE++) zouden meer ruimte moeten geven aan elektrificatie van de industrie. Om doelstellingen voor 2030 te realiseren, moet deze impuls er in de komende twee jaar komen.
Ontwikkel opwek en flexibiliteit, in samenhang met de industriële vraag
Ontwikkel in elk geval 10 GW extra aan wind op zee voor 2030. Tref voorbereidingen voor 26 tot 46 GW extra in 2050. Voor een gelijkmatige ontwikkeling van de opwek en vraag is een nationaal borgingsmechanisme nodig dat zekerheid geeft voor beide sectoren.
Versnel de opschaling van de transportinfrastructuur
Tot 2030 moet met spoed aan meer transportcapaciteit voor elektriciteit en waterstofinfrastructuur worden gewerkt. Na 2030 zal grootschalige verzwaring van de elektriciteitsnetten en uitbouw van waterstofinfrastructuur tot een landelijke backbone nodig zijn. Daarom pleit de routekaart voor kortere vergunningstrajecten, betere en veilige uitwisseling van data over bijvoorbeeld flexibiliteit en doorzetten van infrastructuurprogramma’s van het Klimaatakkoord na 2030.
Ontwikkel een programmatische aanpak van innovaties en kennisverspreiding
Innovatie, opschaling en verlaging van risico’s en kosten zijn een essentieel onderdeel van de route naar de benodigde schaal van elektrificatie. Dit vereist een programmatische aanpak van innovaties met een grotere inzet op elektrificatie, organiseren van kennisuitwisseling tussen bedrijven en het opleiden van voldoende technisch gekwalificeerde mensen.
80TWh is een ‘no regret’-keuze
De minimale inzet van elektriciteit en groene waterstof om de 2050-doelen voor emissiereductie in het Klimaatakkoord te halen is 80 TWh. Dat betekent wel maximale inzet van andere opties voor emissiereductie zoals energiebesparing, groen gas, geothermie en het huidige CCS-plafond. De Routekaart Elektrificatie concludeert dat de benodigde 80 TWh voor de industrie een duidelijke no-regret-doelstelling is en zeer waarschijnlijk nog onvoldoende. Om in deze elektriciteitsvraag te voorzien zullen op zee extra windturbines moeten worden gebouwd, goed voor 26 - 46 GW. Op korte termijn, in de periode tot 2030, kan de industrie aan de slag, met (hybride) e-boilers, elektrische aandrijvingen en warmtepompen en met innovaties die na 2030 nodig zijn. Ook is de verwachting dat er een markt van flexibel energiegebruik gaat ontstaan om industrie te belonen voor operationele vraagaanpassing.
Rotterdam aan de lat voor een derde
Harry van Dijk, projectleider bij Deltalinqs, maar ook voor het TKI Energie en Industrie: "Rotterdam staat qua elektrificatie aan de lat voor ongeveer een derde van het landelijk totaal. Gezien wat er allemaal op stapel staat, denk ik dat het ambitieus, maar haalbaar is. In de Cluster Energie Strategie beschrijft het industriecluster Rotterdam-Moerdijk een aantal sleutelprojecten dat samen voor flink wat elektrificatie en verduurzaming gaat zorgen. Daarbij gaat het niet alleen om elektrificatie. Denk aan HyTransPort - de waterstofbackbone, in combinatie met een aansluiting naar Chemelot en het Ruhrgebied-, maar ook aan H-Vision, extra aanlanding van groene elektriciteit uit wind-op-zee inclusief een elektrolyzervermogen van 2GW of het CO2-opslagproject Porthos. Allemaal cruciale projecten die in de komende jaren vorm zullen krijgen in het Rotterdamse havengebied. Het mooie van de Routekaart Elektrificatie is dat er nu één duidelijk landelijk kader is waarin je al deze projecten als bouwstenen kunt zien."
Niet wachten op elkaar
Het is nu aan de overheid, netbeheerders, industrie, de energiesector en andere betrokkenen om hier invulling aan te geven. Daarbij hoeft volgens de opstellers van de routekaart niet op elkaar gewacht te worden. De routekaart geeft voldoende handvatten om direct aan de slag te gaan; zowel voor de industrie- als de energiesector als de overheid en de politiek. Harry: "Bedrijven in het Rotterdamse haven- en industriegebied zullen zelf ook heel veel moeten doen. Natuurlijk komt die waterstofbackbone er, en meer elektriciteitsleidingen en ook de CO2-leiding, maar vergeet niet dat die 'slechts' buiten de poort lopen. Binnen de poort moet er nog flink wat gebeuren om aan te sluiten en mee te veranderen. Daarbij is stap één wat mij betreft: nú minder energie verbruiken. Deltalinqs kan daar trouwens bij helpen, bijvoorbeeld met hulp bij het regelen van een energie-innovatiestudie met resultaatgarantie."
De hele routekaart is hier te downloaden.