Nationale klimaatdoelen raken uit zicht met huidig stikstofbeleid

Het haven- en industriegebied krijgt geen stikstofruimte om de energietransitie mogelijk te maken. Van der Chijs: “Kijkend naar de klimaatdoelen van 2030, moeten juist híer de grootste stappen worden gezet. Het haven- en industriegebied Rotterdam-Moerdijk neemt ruim 20% van de te behalen nationale CO₂-reductie voor haar rekening. Dit stikstofbeleid leidt tot vertraging in voorgenomen verduurzamingsinvesteringen en mogelijk zelfs tot verplaatsing van projecten richting het buitenland. De nationale klimaatdoelen van 2030 raken zo uit zicht.”

Het kabinet benoemt weliswaar de relevante thema’s, maar de aanpak, zeker op de korte termijn, is onvoldoende concreet en ook onnodig complexer dan vereist vanuit de Europese richtlijnen. Waar in het coalitieakkoord van december 2021 nog werd gesproken van een integrale benadering als basis voor een ruimere vergunningverlening, voorziet de nu gepresenteerde overheidskoers niet in aanvullende stikstofruimte voor de industrie.

CO₂-reductieprojecten vertraagd
Deltalinqs constateert al langere tijd dat door de aanhoudende stikstofimpasse de projectenportefeuille van bedrijven in het havengebied wordt geraakt. Deze circa 35 projecten hebben de potentie om de CO₂-uitstoot jaarlijks met 10 miljoen ton te reduceren. Vertraging en verplaatsing van projecten raken het economisch belang van Rotterdam als grootste haven van Europa, en daarmee ook de Nederlandse en zelfs Europese economie.

Daarnaast fungeert de Rotterdamse haven als belangrijke energieleverancier voor Noordwest-Europa. “Ook deze internationale positie loopt schade op door het huidige stikstofbeleid", vult Van der Chijs aan. “Dat is onverstandig, zeker gezien de huidige geopolitieke spanningen.”  

Verschillende belangen
Deltalinqs heeft begrip voor de situatie dat het kabinet ook met andere belangen rekening moet houden, zoals een omschakeling van de landbouw, zorgen voor voldoende woningen en investeren in natuurherstel. De keuze om de industrie geen evenredig perspectief te bieden, leidt echter tot zeer ongewenste en grote effecten. Vergunningen voor een reeks geplande projecten lopen forse vertraging op en daarmee ook de verduurzaming van het havengebied.

Onvoldoende toekomstperspectief
Minister Van der Wal benoemt in haar brief de noodzaak om op andere urgente maatschappelijke uitdagingen voortgang te maken, zoals klimaatverandering. Deltalinqs en Havenbedrijf Rotterdam constateren echter dat op geen enkele wijze duidelijk wordt hoe de toestemmingsverlening daarvoor wordt vlotgetrokken. Verder kent de kabinetsaanpak ook meer en zwaardere ambities dan vanuit de Europese richtlijnen verplicht zijn. Deze nationale kop zou juist ook andere belangen en prioriteiten van het kabinet – zoals woningnood en klimaatopgave – kunnen dwarsbomen. Een nationale kop is dan ook zeer onverstandig.

In de haven van Rotterdam lopen ondertussen diverse initiatieven om zelf de uitstoot van stikstof omlaag te brengen, zoals bijvoorbeeld walstroom voor de scheepvaart in de haven. Daarnaast wordt met het Ministerie van LNV en andere instanties gewerkt aan de ontwikkeling van een instrumentarium dat voor alle sectoren perspectief biedt. Deltalinqs zal dan ook opnieuw in contact treden met de betrokken ministeries om de huidige situatie verder te bespreken.